Rosuvastatine

Rosuvastatine is een medicijn dat de productie van cholesterol kan remmen. Het behoort tot een categorie cholesterolverlagers welke bekend is onder de naam ‘statine’. Dit geneesmiddel is beschikbaar onder de merknaam Crestor^®. Op deze pagina beantwoorden we diverse vragen over rosuvastatine. We hebben de antwoorden aan de hand van literatuuronderzoek in begrijpelijke taal voor u samengevat.

Wat is rosuvastatine en waarvoor wordt het gebruikt?

Rosuvastatine is een cholesterolverlagend medicijn. Het wordt ook wel een statine genoemd. Dit medicijn werkt als volgt: uw lichaam produceert zelf cholesterol in de lever. Een statine zorgt ervoor dat deze lichaamseigen productie van cholesterol wordt geremd. Hierdoor wordt het cholesterolgehalte in uw bloed verlaagt.

Vetachtige stoffen, zoals cholesterol, kunnen zich ophopen in de aderen. Dit proces wordt aderverkalking genoemd. Het dichtslibben van de aderen vergroot de kans op hart- en vaatziekten. Een voorbeeld hiervan is een hartaanval of een beroerte. Een lager cholesterolgehalte vermindert daarom het risico op hart- en vaatziekten zoals een hartaanval.

In eerste instantie wordt geadviseerd om uw cholesterol te verlagen door middel van leefstijl advies, zoals meer bewegen en verandering van uw dieet. Als het aanpassen van uw leefstijl onvoldoende cholesterolverlagend effect heeft, kunt u van een arts het advies krijgen om met een statine te starten. Het is belangrijk dat u blijft doorgaan met meer bewegen en het volgen van uw cholesterolverlagend dieet. U bereikt namelijk het beste effect als het gebruik van rosuvastatine wordt gecombineerd met een gezonde leefstijl¹.

Hoe gebruik ik rosuvastatine?

Waarschijnlijk heeft uw arts of apotheker u al enkele gebruiksadviezen meegegeven. Uiteraard is het belangrijk om deze adviezen zo goed mogelijk op te volgen. Wij zetten voor u nog enkele praktische punten op een rij:

• De startdosering rosuvastatine bij volwassenen, als u dit middel gebruikt om uw cholesterol te verlagen: In het algemeen wordt begonnen met 5mg of 10mg rosuvastatine. Zelfs als u eerder een hogere dosis van een ander soort statine heeft gehad.
• Uw arts zal bepalen welke startdosering het beste bij u past. Dit wordt meestal bepaalt aan de hand van uw cholesterolgehalte, uw gevoeligheid voor bijwerkingen en uw kans om een hart-vaatziekte te krijgen. Uw arts zal in veel gevallen beslissen voor de laagste dosering (5mg) wanneer u boven de 70 jaar bent, nierproblemen heeft, van Aziatische afkomst bent, of als u een verhoogde kans heeft om spierproblemen te krijgen.
• De startdosering rosuvastatine bij volwassenen, als u dit middel gebruikt om een hartaanval, beroerte of soortgelijke hart-vaatziekte te voorkomen: De aanbevolen dosering van rosuvastatine is 20 mg per dag. Als een van eerder genoemde punten op u van toepassing is, kan uw arts ervoor kiezen om een lagere dosering voor te schrijven.
• Uw dosering verhogen: Als rosuvastatine onvoldoende effect heeft, kan de arts ervoor kiezen om de dosering te verhogen. Tussen een aanpassing van de dosis rosuvastatine zit minimaal vier weken. De hoogste dosering rosuvastatine voor volwassenen is 40 mg per dag. Deze hoogste dosis rosuvastatine is enkel bedoelt voor mensen met een zeer hoog cholesterolgehalte of een relatief hoge kans op het krijgen van een hartaanval of beroerte.
• Dosis rosuvastatine bij kinderen en jongeren van 6 tot 17 jaar: Bij deze leeftijdscategorie is 5 mg de gebruikelijke startdosis rosuvastatine. De maximale dagelijkse dosering van rosuvastatine is 10 mg voor kinderen van 6 tot 9 jaar en 20 mg voor kinderen van 10 tot 17 jaar. De 40 mg dosering van rosuvastatine is niet goedgekeurd voor gebruik bij kinderen. Uw arts kan bepalen welke dosering het beste bij het kind past.
• Rosuvastatine innemen: Belangrijk is dat u rosuvastatine eenmaal per dag gebruikt. U kunt dit middel met of zonder voedsel innemen en een tablet in zijn geheel doorslikken met wat water. Het kan op ieder gewenst tijdstip van de dag worden gebruikt. Wat voor veel mensen helpt om het innemen niet te vergeten, is als u uw tabletten iedere dag op hetzelfde tijdstip inneemt.
• Regelmatige controles van uw cholesterolgehalte: Uiteraard is het goed om te weten of het geneesmiddel inderdaad het gewenste effect heeft en uw cholesterolgehalte daalt. Het is daarom belangrijk om met regelmaat uw cholesterolgehalte te controleren. Uw arts kan met behulp van een cholesteroltest bepalen of het gehalte goed is en goed blijft. En wanneer het gewenste effect uitblijft, is uw arts met deze informatie in staat om een passende therapie-aanpassing te adviseren.

Heeft rosuvastatine bijwerkingen?

Naast het gewenste effect kan een cholesterolverlager ook verschillende bijwerkingen geven. Onderzoek heeft aangetoond dat de incidentie van bijwerkingen met rosuvastatine vergelijkbaar is met die van andere soorten statines². Als u bijwerkingen ervaart, contacteer dan uw arts of apotheker om de bijwerking te melden en eventueel advies in te winnen. Het is ook mogelijk om bijwerkingen van rosuvastatine te melden via het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb (lareb.nl). Onderstaand vindt u een overzicht van bekende bijwerkingen met rosuvastatine.

Een overzicht van rosuvastatine bijwerkingen die vaak voorkomen (d.w.z. bij minder dan 1 op de 10 mensen)¹:

• Verschillende maagdarmklachten zoals buikpijn, misselijkheid en/of verstopping (obstipatie / constipatie);
• Duizeligheid, gevoel van zwakte en/of hoofdpijn;
• Meer eiwit in uw urine (bij gebruik van 40mg rosuvastatine);
• Spierpijn. Stop met het gebruik van rosuvastatine en vraag direct advies aan uw arts indien u als bijwerking onverwachte spierpijn of spierkramp ervaart welke langer aanhoudt dan u zou verwachten. Ook al komt dit zelden voor, bestaat bij het gebruik van statines (zoals rosuvastatine) de kans op rabdomyolyse. Dit kan leiden tot ernstige spierbeschadiging. Rabdomyolyse kan herkent worden aan symptomen zoals spierkrampen, koorts en roodbruine verkleuring van de urine.
• Diabetes (suikerziekte). De kans op diabetes is relatief groter als u een verhoogd glucosegehalte of vetgehalte in het bloed heeft. Ook een verhoogde bloeddruk en overgewicht vergroten de kans op suikerziekte. Het is van belang dat u zich laat controleren door een arts gedurende het gebruik van rosuvastatine.

Een opsomming van rosuvastatine bijwerkingen die soms voorkomen (d.w.z. bij minder dan 1 op de 100 mensen)¹:

• Huidproblemen: soms ervaren mensen huiduitslag, jeuk of andere huidklachten tijdens het gebruik van rosuvastatine.
• Een verhoogde hoeveelheid eiweit in uw urine (bij gebruik van 5mg, 10mg of 20mg rosuvastatine). U kunt rosuvastatine blijven gebruiken en deze bijwerking verdwijnt gedurende de tijd meestal vanzelf.

Een overzicht van bijwerkingen met rosuvastatine die zelden voorkomen (d.w.z. bij minder dan 1 op de 1.000 mensen)¹:

• Ontsteking van de alvleesklier. Mocht deze bijwerking optreden, dan merkt u dit aan een plotselinge hevige pijn in de bovenbuik, een gevoelige en opgezette buik, donkere urine of een gelige verkleuring van uw oogwit of huid.
• Verhoging van leverenzymen;
• Spierbeschadiging bij volwassenen. Ook hier geldt: stop met rosuvastatine en raadpleeg meteen uw arts indien u als bijwerking onverwachte spierpijn of spierkramp ervaart welke onverwacht lang blijft. Ook al komt dit zelden voor, is over statines (zoals rosuvastatine) bekend dat rabdomyolyse kan worden veroorzaakt. Dit kan ernstige spierbeschadiging veroorzaken. Symptomen van rabdomyolyse zijn bijvoorbeeld spierkrampen, koorts en/of een roodbruine verkleuring van de urine.
• Trombocytopenie (afname van bloedplaatjes);
• Overgevoeligheid voor het geneesmiddel: het kan voorkomen dat u een allergische reactie krijgt bij het gebruik van rosuvastatine. Dit kunt u merken aan bijvoorbeeld huiduitslag, galbulten, benauwdheid, een opgezwollen gezicht en/of zwellingen aan de lippen, mond, tong of keel. Ook kunt u een ernstige huidreactie, zoals blaren of het loslaten van de huid, ervaren. Zodra u deze klachten ervaart, is het belangrijk dt u direct contact opneemt met een arts. Stop met het gebruik van rosuvastatine als u last heeft van allergische reacties. Het is ook belangrijk om aan uw apotheker door te geven dat u overgevoelig bent om ervoor te zorgen dat u een soortgelijk geneesmiddel niet opnieuw krijgt. 

Een lijst van bijwerkingen met rosuvastatine die zeer zelden voorkomen (d.w.z. bij minder dan 1 op de 10.000 mensen)¹:

• Borstvorming bij mannen (gynaecomastie);
• Geheugenverlies;
• Leverontsteking (hepatitis);
• Geelzucht:
• Gewrichtspijn;
• Beschadiging van de zenuwen in uw ledematen;
• Bloedsporen in urine.

Tot slot hebben we een overzicht van bijwerkingen met rosuvastatine waarvan niet bekend is hoe vaak deze voorkomen¹:

• Hoesten;
• Peesschade;
• Diarree;
• Stevens-Johnsonsyndroom;
• Kortademigheid;
• Oedeem;
• Slaapstoornissen;
• Seksuele problemen;
• Depressie
• Ademhalingsproblemen;
• Constante spierzwakte.

Ik gebruik ook andere medicijnen, kan ik rosuvastatine veilig gebruiken?

Voordat u start met het gebruik van rosuvastatine of als u met een ander geneesmiddel wilt starten, is het altijd belangrijk om uw arts of apotheker eerst te laten weten welke geneesmiddelen u al gebruikt. Voor wat betreft rosuvastatine, hebben we enkele belangrijke feiten op een rij gezet:

• Fusidinezuur en rosuvastatine kunnen in zeldzame gevallen leiden tot spierproblemen of zelf rabdomyolyse. Fusidinezuur wordt ingezet voor de behandeling van een bacteriële infectie.
• Van de volgende geneesmiddelen is bekend dat het de werking van rosuvasatine kan beïnvloeden of dat rosuvastatine de werking van het desbetreffende medicijn kan veranderen. Informeer daarom ook uw arts als u één van de deze medicijnen gebruikt:
  • Cyclosporine;
  • Warfarine of clopidogrel (of een ander medicijn ter voorkoming van bloedstolling);
  • Fibraten en andere producten om cholesterol te verlagen (zoals ezetimibe, gemfibrozil of fenofibraat);
  • Middelen om uw maagzuur te neutraliseren;
  • Het antibioticum genaamd erytromycine;
  • De anticonceptiepil;
  • Hormoonvervangingstherapie;
  • Regorafenib (ter behandeling van kanker);
• Als u wordt behandeld voor bepaalde virale infecties (zoals HIV of Hepatitis C), kan het zo zijn dat u onderstaande geneesmiddelen gebruikt. Ook hierbij geldt dat dit aan uw arts gemeld moet worden:
  • Atazanavir;
  • Dasabuvir;
  • Elbasvir;
  • Glecaprevir;
  • Grazoprevir;
  • Lopinavir;
  • Omnitasvir;
  • Paritaprevir;
  • Pibrentasvir;
  • Ritonavir;
  • Simeprevir;
  • Velpatasvir.

Wanneer mag ik rosuvastatine niet gebruiken?

Er zijn een aantal belangrijke situaties wanneer u rosuvastatine niet mag gebruiken. Voordat u dit medicijn gaat gebruiken, is het van belang dat u hiervan op de hoogte bent. Wordt dit middel toch gebruikt, ondanks dat één van onderstaande punten van toepassing zijn, dan kan dit ernstige gezondheidsrisico’s met zich mee brengen. Twijfelt u of een van onderstaande punten wel of niet op u van toepassing is? Dan is het altijd aan te raden om contact op te nemen met een arts. 

Geen enkele dosering van rosuvastatine mag worden gebruikt als u:

• In het verleden een allergische reactie op dit middel heeft gehad, of op één van de stoffen die in dit medicijn zitten;
• Zwanger bent of borstvoeding geeft;
• Een leverziekte heeft;
• Ernstige nierproblemen heeft;
• Regelmatig spierpijn of spierkramp heeft;
• Het medicijn ciclosporine (bijvoorbeeld na een orgaantransplantatie) gebruikt.
• Of als de patient jonger is dan 6 jaar¹.

De hoogste dosering (tablet 40mg) mag niet gebruik worden:

• Wanneer u matige nierproblemen heeft;
• Als u of uw familieleden in het verleden klachten rondom de spieren heeft ervaren door het gebruik van andere cholesterolremmers;
• Indien u problemen met uw schildklier heeft;
• Als u regelmatig veel alcohol drinkt;
• Wanneer u van Aziatische afkomst bent (China, Japan, de Filippijnen, Korea, India en Vietnam);
• Door kinderen of jongeren onder de 18 jaar;
• Indien u een ernstig verminderde werking van de longen heeft;
• Als u fibraten gebruikt. Een fibraat is een ander type cholesterolverlager¹.

Wanneer één of meerdere punten op u van toepassing zijn, dan is het van belang om contact op te nemen met uw arts. Ook als u het niet zeker weet, is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Mijn cholesterol is nu goed. Kan ik stoppen met rosuvastatine?

Als u rosuvastatine gebruikt en uw cholesterolgehalte is dermate verlaagd dat uw cholesterolwaarden optimaal zijn, dan is het toch belangrijk om rosuvastatine te blijven gebruiken. Het is namelijk belangrijk dat u ervoor zorgt dat het gehalte van het slechte LDL cholesterol in uw bloed niet weer zal stijgen. Door uw cholesterolwaarden op de langere termijn optimaal te behouden, kunt u bijvoorbeeld aderverkalking vermijden. Uiteraard blijft het advies van uw arts het belangrijkste uitgangspunt. Het is belangrijk om te stoppen met het gebruik van rosuvastatine indien uw arts dit aanraadt of indien u zwanger bent geworden¹.

Wat is het effect van rosuvastatine op diabetes?

Uit onderzoek is gebleken dat het gebruik van rosuvastatine – en daarnaast ook de geneesmiddelen atorvastatine en simvastatine – een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes mellitus met zich mee brengen in vergelijking met het gebruik van pravastatine. Diabetes mellitus – oftewel suikerziekte – is de ziekte waarbij het lichaam niet meer zelf het bloedsuikergehalte in het bloed in evenwicht kan houden. Insuline is het hormoon dat de bloedsuikerspiegel in het lichaam regelt. Wanneer iemand suikerziekte heeft, dan heeft het lichaam te weinig insuline, maakt het lichaam helemaal geen insuline meer aan of reageert het lichaam niet meer op insuline. Hierdoor is de bloedsuikerspiegel uit balans. Onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van dit type medicijn leidt tot groter risico op het ontwikkelen van suikerziekte. Dit komt omdat statines invloed hebben op de werking van de alvleesklier. De alvleesklier is het orgaan dat insuline uitscheidt. Voordat dit medicijn wordt gebruikt, is het van belang dat de arts het risico op suikerziekte in overweging neemt. 

Tijdens het gebruik van rosuvastatine, is het belangrijk dat uw arts nauwlettend controleert of u diabetes heeft of een verhoogd risico op suikerziekte. Uw risicoprofiel wordt bepaald aan de hand van uw suiker- en vetwaarden in uw bloed, uw gewicht en uw bloeddruk¹. Verhoogde waarden hangen samen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes en kunnen voor de arts daarom reden zijn voor het optimaliseren van uw therapie.

Rosuvastatine vergeten in te nemen, wat nu?

Het kan natuurlijk gebeuren dat u een keer vergeet om rosuvastatine in te nemen. U hoeft zich hierover geen zorgen te maken en kunt simpelweg uw eerstvolgende dosering op de gebruikelijke tijd weer innemen. Wel is het belangrijk om niet meer dan de normale dagelijkse dosis te gebruiken. Gebruik dus geen dubbele dosis om de vergeten dosis in te halen¹.

Heeft u teveel rosuvastatine gebruikt? Bijvoorbeeld omdat u was vergeten dat u al een dagelijkse dosis heeft gebruikt. Of omdat u een vergeten dosis rosuvastatine wilde inhalen. Als u teveel rosuvastatine heeft gebruikt (d.w.z. meer dan de aanbevolen dagelijkse dosering) dan is het belangrijk om een arts te raadplegen voor passend advies¹.

Rosuvastatine bij zwangerschap of borstvoeding?

In het geval van een (mogelijke) zwangerschap(swens) of tijdens het geven van borstvoeding, is het altijd aan te raden om contact op te nemen met uw arts of apotheker voordat u dit statine gebruikt.

De bijsluiter van rosuvastatine geeft aan dat u dit middel niet moet gebruiken tijdens zwangerschap of borstvoeding. Zodra u constateert dat u zwanger bent terwijl u dit middel gebruikt, moet u meteen stoppen met het gebruik ervan. Informeer ook uw arts¹.

In de bijsluiter van rosuvastatine staat ook dat vrouwen moeten voorkomen dat zij zwanger worden tijdens het gebruik van rosuvastatine. Het wordt daarom aanbevolen om geschikte voorbehoedsmiddelen te gebruiken¹.

Welke stoffen zitten er in rosuvasatine?

Dit medicijn bevat als werkzame stof het zogenaamde ‘rosuvastatine’. Rosuvastatine is verkrijgbaar in verschillende doseringen: 5mg, 10mg, 20mg of 40mg. De filmomhulde tablet bevat dus rosuvastatine (als rosuvastatinecalcium) in desbetreffende dosering. Onderstaande tabel geeft u een overzicht van de andere stoffen in de tabletkern en tabletomhulling van dit geneesmiddel¹.

Tabletkern	Tabletomhulling
Lactoseanhydraat	Hypromellose
Colloïdaal siliciumdioxyde anhydraat	Mannitol (E421)
Microkristallijne cellulose	Macrogol 6000
Maiszetmeel	Talk
Talk	Titaandioxide (E171)
Natriumstearylfumaraat	IJzeroxide geel (E172)
	IJzeroxide rood (E172)

Rosuvastatine bevat lactose¹. Het is daarom belangrijk om uw arts hierover te informeren indien u bepaalde suikers niet kunt verdragen.

Rosuvastatine bevat natrium¹. Een tablet bevat echter minder dan 1 mmol natrium (23mg) en is daarom geclassificeerd als ‘natriumbrij’.

Literatuurverwijzingen

Dit artikel is voor het laatst aangepast op 22 augustus 2020. Onderstaande bronnen zijn gebruikt om de inhoud van ons artikel te onderbouwen:

1. Bijsluiter rosuvastatine. Oktober 2018.
2. The safety of rosuvastatin as used in common clinical practice: a postmarketing analysis. Alsheikh-Ali AA, Ambrose MS, et al. Circulation. 2005 June 14; 11 (23): 3051-7. PubMed.
3. Statins and risk of incident diabetes: a collaborative meta-analysis of randomised statin trials. Sattar N, Preiss D, et al. Lancet. 2010 Feb 27; 375(9716):735-42.